اصلانی ضمن اشاره به برخی از اختیارات رئیس جمهور در قانون اساسی تصریح کرد: اختیارات رئیس جمهور در نظام جمهوری اسلامی بسیار گسترده است و همه چیز در ید قوه مجریه است.
به گزارش کانون اندیشه جوان، نشست «اختیارات و جایگاه رئیس جمهور در قانون اساسی» ۳۱ اردیبهشت با سخنرانی فیروز اصلانی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران به همت کانون اندیشه جوان در صفحه اینستاگرام باشگاه اندیشه برگزار شد.
وی در ابتدا اظهار کرد: هر نظام سیاسی دارای یک فلسفه سیاسی خاص است. فلسفه سیاسی یک نظام سیاسی عبارت است از ارزش‌ها و آرمان‌هایی که آن نظام را به خاطرش تاسیس می‌کنند. هیچ نظامی وجود ندارد که فسفه سیاسی نداشته باشد. همه نظام‌ها دارای فسفه سیاسی هستند. بنابراین نظام جمهوری اسلامی هم مستثنی از این امر نیست. نکته بعد اینکه همه نظام‌ها برای اینکه ارزش‌های خودشان را محقق کنند ایجاد شدند.ساختارهای نظام را برای همین در قانون اساسی مشخص می‌کنند. برای چه مسئول و مقام و نهاد و سازمان مشخص می‌کنند؟ همه این ساختارها و مقامات برای تحقق آن فلسفه سیاسی است. برای همین در نظام خودمان یک حاکمیتی داریم که آن قدرت برتر فرماندهی سیاسی است که متعلق به ذات خداست. اصل دوم قانون اساسی ما که مبانی ایمانی نظام را توضیح می‌دهد اول می‌گوید اختصاص اعتقاد به توحید و اختصاص حاکمیت و تشریع به خدا و لزوم تسلیم در برابر امر او. همین مطلب را در اصل پنجاه و شش هم به تفصیل بیان میکند که حاکمیت مطلق بر انسان و جهان از آن خدا است. حاکمیت مطلق برای ذات خدا است. بعد نمودار حاکمیت را در اصل ۵۶ تا ۶۱ بیان میکند.
وی ادامه داد: اگر نمودار حاکمیت را به شکل یک مثلث در نظر بگیرید در رأسش خدا است، ضلع دوم را ملت تشکیل می‌دهد و زاویه سوم را ولایت فقیه تشکیل می‌دهد. ضلع از خدا به سمت ملت ضلع مشروعیت است، ضلع از سمت خدا به سمت ولایت فقیه هم ضلع مشروعیت است. از ملت تا ولایت فقیه هم ضلع مقبولیت را تشکیل می‌دهد. بنابراین ضلع پایه مقبولیت نظام سیاسی و مقبولیت ولایت فقیه است. بعدا سه قوه مستقل از هم ذیل ولایت فقیه و زیر نظر ولایت فقیه قرار می‌گیرد. بنابراین نمودار حاکمیت ما از خدا و ملت و ولایت فقیه و سه قوه‌ای که یکی از آنها قوه مجریه است تشکیل شده است. قوه مجریه قوه‌ای است بسیار مهم است و تمام قوانین و مقررات و احکام اسلامی در ید قدرت او است و زمینه‌ساز تحقق ارزش‌های اسلامی است.
وی افزود: فصل نهم قانون اساسی ما مربوط به قوه مجریه است. از اصل ۱۱۳ تا اصل ۱۵۱ مربوط به قوه مجریه است. اصل ۱۱۳ تا اصل ۱۵۱ دو مبحث را در بر می‌گیرد. مبحث اولش مربوط به رئیس جمهور و وزرا است. مبحث دوم مربوط به نیروهای مسلح است. پس دو مبحث است. مبحث اول رئیس جمهور و وزرا هستند و مبحث دوم نیروهای مسلح هستند که اصلا هیچ ربطی به رئیس جمهور و وزرا ندارد. نیروهای مسلح جزء قوه مجریه است ولی ربطی به رئیس جمهور و وزرا ندارد و مستقیما زیر نظر فرماندهی کل قوا است یعنی از بحث دوم تا اصل ۱۵۱ مربوط به نیروهای مسلح است و همگی ذیل فرماندهی کل قوا است و ذیل آن تعریف شدند. بنابراین بسیاری از کارها در کشور، بودجه کلان، شرکت‌های زیاد، امکانات انسانی در اختیار رئیس جمهور و وزرا است. بنابراین اگر به ساختار قدرت در جمهوری اسلامی نگاه کنید اختیارات بسیار گسترده، امکانات بسیار وسیع، سازمان‌های بسیار عریض و طویل در ید قدرت قوه مجریه است و آن هم زیر نظر رئیس جمهور است که با رای مردم در راس قوه مجریه قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: برخلاف مطالب افراد بی‌اطلاع از قانون اساسی یا غرض‌ورز و بدبین در جمهوری اسلامی که معتقدند یا تلاش می‌کنند این مطلب را به جامعه القا کنند که رئیس جمهور یک آدم تدارکاتچی است و کاری بر عهده ندارد اختیارات رئیس جمهور در نظام جمهوری اسلامی بسیار گسترده است و همه چیز در ید قوه مجریه است یعنی اگر قوه مجریه درست عمل کند کشور گلستان میشود. اگر فساد در قوه مجریه نباشد کشور گلستان میشود. متاسفانه ما در قوه مجریه اینقدر فساد و پلشتی می‌بینیم که اصلا شایسته یک نظام الاهی آن هم در کشوری که متعلق به امام زمان است نیست. بنابراین برخلاف آنچه مغرضین و افراد فاقد اطلاع از قانون اساسی مطرح می‌کنند رئیس جمهور یک آدم تدارکاتچی بی‌خاصیت بی‌اختیار نیست و واجد اختیارات زیادی است. اگر واجد اختیار نیست چرا پانصد نفر در وزارت کشور زنبیل گذاشتند. همان آقایانی که این ادعاها را مطرح می‌کنند در وزارت کشور زنبیل گذاشتند. پس معلوم میشود این ادعاها یا از سر جهالت است یا از سر غرض‌ورزی است.
عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: پس اختیارات رئیس جمهور بسیار زیاد است. مثلا شما توجه کنید که قوه مجریه با ساختار رئیس جمهور و هیئت وزیران اداره میشود. کلیه این وزیران با انتخاب رئیس جمهور است. حتی در زمان معصوم هم خود معصوم که کشور را اداره نمی‌کند، با بازوهای خودش یعنی کارگزاران خودش اداره میکند. بنابراین خود معصوم هم به تنهایی کشور را اداره نمی‌کند. در حکومت جمهوری اسلامی هم به همین ترتیب است. گرچه در راس حکومت معصوم حضور ندارد ولی وقتی در حکومت معصوم، کشور با بازوها اداره میشود یعنی با مقامات و ساختار اداره میشود یقینا در حکومت غیر معصوم هم با نیروها اداره میشود. بنابراین از ابتدای کار که رئیس جمهور می‌خواهد در مسند بنشیند و اختیارت خودش را انجام دهد، هیئت وزیران را شکل می‌دهد. به همین دلیل می‌آید افرادی را که فکر میکند به عنوان بازوهای اجرایی با او هماهنگ هستند و می‌خواهد در تحقق برنامه‌هایی که جمهوری اسلامی بر عهده‌شان قرار داده است تلاش کنند، آنها را معرفی میکند. وزرا دو بال دارند. یک بالش پیشنهاد رئیس جمهور است که بسیار تعیین‌کننده است. ابتکار عمل دست رئیس جمهور است و هر که را بخواهد معرفی میکند. مجلس هم به آنها رای اعتماد می‌دهد. ممکن است برخی مسئولین را مجلس نپذیرد و رای اعتماد ندهد ولی معمولا در نظام جمهوری اسلامی از دوره اول تا همین دوره اخیر که اقای روحانی سر کار است تمام مجلس‌ها تلاش کردند به عمده وزرای پیشنهادی رای اعتماد بدهند. پس اول کار تشکیل هیئت وزران با معرفی رئیس جمهور و رای اعتماد مجلس است. البته پس از اینکه هیئت وزیران تشکیل شد ممکن است مجلس اعلان کند تک تک وزرا خوب هستند اما ترکیبشان خوب نیست. لذا به ترکیب رای ندهد. بنابراین این هم وجود دارد.
وی یادآور شد: پس رئیس جمهور بسیار تعیین‌کننده است؛ هم وزرا را انتخاب میکند، هم بر کار وزیران نظارت میکند و هم دستگاه اجرایی را جهت می‌دهد. او می‌تواند با بی بند و باری و ولنگاری اقتصادی برخورد کند، با ولنگاری فرهنگی برخورد کند، می‌تواند با اختلاس‌ها برخورد کند، می‌تواند نظام اجرایی کشور را اصلاح کند. پس رئیس جمهور می‌تواند جلوی این گرانی‌های لجام گسیخته را بگیرد، می‌تواند زمام امور را به دست بگیرد.
وی در پایان گفت: مشکل کشور ناشی از قانون اساسی نیست، مشکل ساختار نیست، مشکل کسانی هستند که پشت این میزها قرار می‌گیرند. اول کار ادعا می‌کنند سوء مدیریت هشتاد درصد در مشکلات کشور تاثیر دارد ولی وسط کار می‌گویند سوء مدیریت بیست درصد تاثیر دارد. متاسفانه اول کار یک ادعا مطرح می‌کنند، وسط کار یک ادعای دیگر مطرح میکند. در این میان جریانات انحرافی سعی می‌کنند فرافکنی کنند و از مسئولیت فرار کنند.
من که به عنوان یک فرد داوطلب ریاست جمهوری می‌شوم یا داوطلب وزارت می‌شوم یا داوطب نمایندگی مجلی می‌شوم در چهارچوب مقررات موجود کشور وارد کار می‌شوم. نمی‌توانم با ادعای قبول قانون اساسی وارد شوم با ادعای قبول نظام وارد شوم با ادعای قبول ولایت فقیه وارد شوم وقتی وارد بازی شدم زیر میز بزنم. این که امکان‌پذیر نیست. اصل عقلی خودسامانی ایجاب میکند که ملت‌ها به خودشان سامان بدهند. سامان دادن به خود از طریق ریل‌گذاری است. ما یک ریل‌گذاری کلان داریم که قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام است. ذیل ریل‌گذاری کلان هم قانون عادی است. ما با پذیرش این ساختار وارد بازی شدیم. اول کار در اصل ۱۲۱ قانون اساسی گفتیم من به عنوان رئیس جمهور قسم می‌خورم پاسدار مذهب، نظام و قانون اساسی باشم. نمی‌شود وقتی وارد شدم همه چیز را رد کنم. من به عنوان رئیس جمهور در چهارچوب نظام وارد شدم و نمی‌توانم چهارچوب‌شکنی بکنم.
پاسخ