بخش دوم/
مراسم بیستمین سالگرد تاسیس کانون اندیشه جوان با سخنرانی آیت‌الله علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، مهندس سعید اوحدی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مسعود فیاضی رئیس هیئت مدیره کانون اندیشه جوان، علی فروغی رئیس شبکه سه سیما و کمیل خجسته مدیرعامل موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، صبح امروز ۲۸ فروردین‌ماه در کانون اندیشه جوان برگزار شد.
علی فروغی در این نشست در سخنانی کوتاه به آسیب‌های فضای مجازی اشاره کرد و گفت: آنچه در فضای رسانه‌ای کشور به عنوان آفت مهمی ظهور کرده است و خصوصا قشر جوان را مورد تاثیر قرار داده است فضای مجازی است. این فضای مجازی در ذائقه مخاطب هم اثر گذاشته است. گاهی در شکل و محتوای قالب‌های رسانه‌ای هم تاثیرگذار بوده و آفات خودش را به آنها هم وارد کرده است. قالب‌هایی که به یک معنا فست‌فودی است یعنی کوتاه، سریع، کم‌عمق و کم‌خاصیت است. شما نمی‌توانید از برخی از این قالب‌ها توقع خاصیت داشته باشید. این یک آفت دامنگیری در جامعه است، خصوصا در قشر جوان. یکی از سیاست‌های خوب کانون اندیشه جوان این است که برای ورود به حوزه رسانه برنامه‌ریزی کرده است. این اتفاق مبارکی است. یکی از مشکلات فضای مجازی موجود این است که عمق و مبنای درست ندارد. یعنی اساسا دسترسی به عمق و مبنای مناسب ندارد. یک محیطی مثل کانون که وابسته به پژوهشگاه است و از ظرفیت‌های فکری برخوردار است می‌تواند زمینه مناسبی باشد برای اینکه ظهور و بروز رسانه‌ای‌اش یک ظهور و بروز متفاوتی باشد.
در ادامه نشست، حجت‌الاسلام قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی به بیان نظرات خود پرداخت و گفت: سوال مهمی وجود دارد که همه اهالی دقت و نظر پاسخ‌هایی به آن داده‌اند. سوال این است که چه اتفاقی عامل اهتمام مقام معظم رهبری برای نوشتن بیانیه گام دوم شد و ایشان چه احوالی را مشاهده کردند که مقطع قابل توجهی از زمان را تخصیص دادند تا این بیانیه را تدوین کنند و بعد هم اهتمام خودشان را برای بررسی این بیانیه توسط اندیشمندان بروز دادند؟
وی در ادامه افزود: ضرورت خودآگاهی علی‌الخصوص بین جوانان، در این مقطع ویژه و متفاوت انقلاب اسلامی یک مسئله محسوس است. ضرورت تبیین این مسئله کاملا لمس میشود که حرکت انقلاب اسلامی چگونه شروع شد، چه دستاوردها و ظرفیت‌هایی دارد و برای رسیدن به قله‌های مرتفع پیش‌رو و آفاق سترگ تمدنی چه باید بکنیم؟ این موضوع به کانون اندیشه جوان ربط وثیق دارد چراکه انقلاب اسلامی ریشه‌اش اندیشه است، متنش اندیشه است، تار و پودش اندیشه است.
وی افزود: من فکر می‌کنم نقطه شروع هر تامل موثر و عمیقی باید انقلاب اسلامی باشد. برای کشف اینکه مسئله اساسی ما چیست، نظرگاه اصلی باید نظرگاه انقلاب اسلامی باشد. در این مسیر و منظر وظایف خاص به عهده این کانون قرار می‌گیرد. در عصر کنونی من فکر می‌کنم نزاع پیچیده‌تر شده است و این نزاع به جاهای دشوارتر خود نزدیک شده است. از این نظر لازم است کانون اندیشه جوان به صورت هوشمندتر و کیفی‌تری به فعالیت بپردازد. من که خادم خادمان فرهنگ هستم حتما خودم را حامی این کانون می‌دانم. نتیجه سخن اینکه صحبت بر سر یک اراده جمعی نیرومند مبارزه تمدنی است که باید در آحاد جوانان این جامعه تکون پیدا کند و سردمداران آن نخبگانی هستند که باید با تاملات ژرف، رهنمودهایی را بیان کنند.
آیت‌الله رشاد به عنوان سخنران پایانی این نشست به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: فکر می‌کنم باید بیانیه گام دوم انقلاب آغازی دیگر و آغازی دوباره بر جریان انقلاب و فرایند انقلاب قلمداد شود. کوله‌باری وزین و ثقیل از تجارت چهل‌ساله، امروز بر دوش ما و در دسترس ماست. در عین حال ما باید یک مرحله مهم دیگری را سپری کنیم. در گذشته عمل فردسازی انجام گرفت و انقلاب به وقوع پیوست؛ اما جامعه‌سازی، دولت‌سازی و حتی تولید تئوری و نظریه انجام نگرفته است. امام خمینی(ره) فردسازی کردند و آحاد و افرادی تربیت شدند آنچنان که بتوانند حاکمیت موجود را طرد کنند و حاکمیت جدید را بطلبند. باید توجه داشت انقلاب یک فرآیند است، یک فرآیند پیوسته نوشونده است و یک اتفاق و حادثه نیست. انقلاب در معنای لغوی خودش با معنای اصطلاحی‌اش فرق میکند. انقلاب از نظر لغوی به معنای منقلب شدن است که به صورت حادثه واقع میشود. انقلاب اسلامی به این معنا رخ داده است. مقام معظم رهبری این مرحله را به «نظام‌سازی» تعبیر کردند؛ یعنی نظامی را جایگزین نظام دیگر کردن. ایشان در بیانات خود فرموده‌اند الآن نوبت دولت‌سازی است. دولت‌سازی به این مفهوم نیست که در این مرحله بناست صرفا دولت به مفهوم حداقلی آن یعنی قوه مجریه درست کنیم و یا حتی قوه اجرایی که همه نهادها و قوا را در بر می‌گیرد درست کنیم؛ بلکه تصور من از «دولت‌سازی» همان مفهوم نظام‌سازی نظری است؛ یعنی طراحی نظامات. باید هم‌اکنون ایجاد مجموعه نظام‌هایی که یک دولت تمام‌عیار با تمام ارکانش به آن نیاز دارد صورت بپذیرد و نظامات طراحی شود.
وی ادامه داد: ما نظامات طراحی نکردیم. نظام اقتصادی طراحی نکردیم. حرف اسلامی در اقتصاد زده‌ایم اما به صورت نظام چیزی در اقتصاد مطرح نشده است. شئون اقتصادی ما فاقد یک نظام به معنای دقیق و فنی آن است. بنده نظام را با شش مولفه تعریف می‌کنم: آنچه که دارای اجزا است، اجزایش مختلف است، در عین اینکه اجزا مختلف است سازگار است، در عین اینکه سازگار است در یک فرآیندی با هم تعامل و تفاعل دارد و مجموعا این نظام را از دیگر نظام‌ها متفاوت میکند و غایت مقصودی را محقق میکند. این میشود نظام. نظام صرفا به معنای نظم نیست و معنای خاص خود را دارد. باید چنین تعریفی از نظام را مدنظر داشته باشیم و نظاماتی را در عرصه‌ها و ساحت‌های مختلف طراحی کنیم. به نظرم این چیزی است که مقام معظم رهبری به عنوان مرحله کنونی انقلاب مطرح کرده‌اند و اتفاقا سخت‌ترین مرحله است؛ چون در انقلاب به معنای واقعه و اتفاق دفعی، حیث سلبی غلبه دارد اما در این مرحله، حیث ایجابی غلبه دارد. ایجاب و ساختن بسیار سخت است و به صورت مضاعف دشوار است.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه تصریح کرد: مقام معظم رهبری این وظیفه را از جوانان توقع دارند. تمرکز ایشان در بیانیه گام دوم بر نسل جوان است. شأن جوان معاصر این است که این مرحله از انقلاب را مدیریت کند و تحقق ببخشد. این رسالت، رسالت سنگینی است. این هم مسئولیت نسل جوان را مضاعف میکند و هم دستگاه‌هایی که متولی امور جوانان هستند که کانون اندیشه جوان از جمله آنهاست. من در جلسه تودیع و معارفه رئیس سازمان تبلیغات اسلامی عرض کردم که پیشنهاد بنده این است که سازمان تبلیغات متمرکز شود بر نسل جوان. سایر اقشار و طبقات را به دیگران بسپارید. حوزه جوانان مدعی بسیار دارد اما در عمل در این عرصه موفق نبودیم. می‌ارزد که چندین دستگاه که ظرفیتی در این حوزه دارند بر این موضوع متمرکز شوند. اگر این حوزه را مدیریت کنیم همه چیز را مدیریت کرده‌ایم و آینده از آن ماست.
آیت الله رشاد در ادامه به بیان جایگاه جوانان در بیانات اهل بیت(ع) پرداخت و گفت: دلیل اصرار و ابرام مقام معظم رهبری بر اینکه باید این مرحله از انقلاب را بر دوش نسل جوان نهاد، همان دلیلی است که در روایات آمده است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که فرمودند: «أوصيكم بالشباب خيرا فإنهم أرق أفئده، ألا وإن الله بعثني بالحنيفيه السمحه فحالفني الشباب وخالفني الشيوخ»، یعنی من به شدت شما را توصیه می‌کنم که به جوانان توجه کنید چرا قلب‌های آنان رقیق‌تر است، دل‌هایشان پاک‌تر و فطری‌تر است و به فطرت نزدیک‌تر هستند. حضرت در ادامه می‌فرمایند: خدا من را مأمور کرد که به عنوان بشیر و نذیر هم مژده بدهم و هم انذار کنم و مخاطبم همه بودند، اما جوانان با من هم‌پیمان شدند ولی پیرها با من مخالفت کردند. پیامبر(ص) در ادامه این آیه را قرائت فرمودند: «فطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ؛ انتظار بر آنان به درازا كشيد و دلهايشان سخت گرديد» (حدید/۱۶). یعنی پیران بر اساس مرور زمان دل‌هایشان قسی شده و صافی نیست. این حدیث خیلی معنی دارد. این روایت می‌تواند به عنوان فلسفه اهتمام به نسل جوان مطرح شود.
وی در ادامه گفت: مقام معظم رهبری یک تعبیری را بارها استفاده کرده‌اند و آن اینکه به جوانان می‌گویند شما باید آینده را بسازید و آینده برای شماست، کشور در آینده مال شماست. همین مضمون از امام باقر(ع) نقل شده است که ایشان از امام سجاد(ع) روایت فرمودند: وقتی پدرم می‌دید گروهی جوان دنبال تحصیل هستند خشنود می‌شد و آنها را فرا می‌خواند و می‌فرمود: شما خزانه‌های علم هستید، شما الآن کوچک هستید ولی بزرگان نسل بعد خواهید بود. پیامبر اکرم(ص) و دیگر ائمه(ع) وقتی می‌خواستند کسی را به جایی بفرستند، به او توصیه می‌کردند که به دنبال جوان‌ها باش. رسول خدا(ص) وقتی کسی را برای تبلیغ به جایی ارسال می‌کرد می‌فرمود: «علیکم بالاحداث»، یعنی هوای جوانان را داشته باشد.
پاسخ