نشست «پولی شدن دانشگاه ها» از سلسله نشست های گفتگوهای تشکل های دانشجویی سه شنبه ۱۱ دی ماه با حضور دانیال یادگاری، عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی، صابر باغخانی پور، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی و مهرداد پولادی، دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران در کانون اندیشه جوان برگزار گردید.

دانیال یادگاری در ابتدای نشست گفت: وضعیتی که امروز در وزارت علوم و دانشگاه ها وجود دارد با عدالت و مسایل حال حاضر دانشجویان فاصله زیادی دارد. تشکل ما همواره سعی کرده این موضوعات را پیگیری کند. توسعه گری هایی که در عرصه آموزش انجام داده ایم نتایج آن را گاهاً در بحث اشتغال و گسترش آموزش و … به صورت عکس شاهد بوده ایم. مثلاً در حوزه پردیس های بین المللی نتیجه توسعه نامتوازن بوده است.

عضو شورای مرکزی جنبش عدالتخواه دانشجویی سپس گفت: در بسیاری از موضوعات نتوانسته ایم پیوست درستی از انقلاب اسلامی را در آن ها اجرا کنیم؛ مثل نظام آموزشی. در عدالت آموزشی وضعیت مطلوبی نداریم و در حال حاضر پول کیفیت آموزشی ما را تعیین می کند. امروزه امکانات آموزشی برای همه اقشار کشور فراهم نیست. همان کسانی که روزی پولی شدن دانشگاه را دنبال می کردند امروز قرارگاه پیشرفت و عدالت راه می اندازند و صحبت از عدالت می کنند.

وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی هنوز در بحث علوم انسانی اسلامی مانده و مسایل اساسی را هنوز نتوانسته تشخیص دهد. پاشنه آشیل نظام اسلامی در کنار مسئولین لیبرال و متحجر و دارای التقاط، عدم وجود قشر پابرهنه که استعدادش در فضای آموزشی خُرد شده هم است. آموزش عالی امروز تنها برای توانگران ما همگانی شده است. نکته اساسی این است که چون نمی توانیم ساختارهای موجود را اصلاح کنیم تلاش برای بر هم زدن کل ساختار صورت می دهیم.

دانیال یادگاری اضافه کرد: به دانشگاه نباید نگاه تهدید آمیز داشته باشیم که امروز در مسئولین وجود دارد و دانشگاه را از وظیفه اساسی اش دور می کند و دانشجو به این فکر می کند که اگر من بخواهم فکر کنم باید استقلال داشته باشم. در حوزه های علمیه هم استقلالی نمی بینیم و آن ها هم متأثر از فضای التقاطی و نگاه های سرمایه داری که در جمهوری اسلامی وجود دارد هستند. برای اداره دانشگاه باید از بستر خود دانشگاه بیشتر استفاده کنیم.

نتایج توسعه‌گری‌هایی که در عرصه آموزش انجام داده‌ایم؛ در بحث اشتغال و گسترش آموزش و… معکوس بوده است.

.

صابر باغخانی پور در ادامه عنوان کرد: بسیج دانشجویی در این موضوعات پیگیری های زیادی انجام داده است. اما لازم است نیروهای انقلاب فضایی را ایجاد کنند تا این دست موضوعات را راحت تر بتوان طرح کرد. فلسفه پردیس های بین الملل چیز دیگری بوده اما در کشور ما اشتباه اجرا شده است. جذب دانشجوی خارجی در همه کشورها امری رایج است. اما در کشور ما عملاً این اتفاق نیفتاده و تنها منجر شده بچه پولدارها به دانشگاه های خارجی نروند. از یک جنبه شاید این هدف خوبی باشد برای مسئولین، اما با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی کشورمان در این زمینه نتیجه خوبی نگرفته ایم. اشکال این کار این است که عملاً داریم نظام آموزشی مان را نیز بر اساس سرمایه داری جلو می بریم.

مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه شهید بهشتی افزود: پولی شدن دانشگاه یکی از آسیب هایش این است که طبقه مرفه اعتبار و شأن اجتماعی خاصی برای خود فراهم می کند. پولی شدن دانشگاه یعنی وزیر پولی، رئیس جمهور پولی و همین مسیر ادامه خواهد یافت. در نتیجه زمام امور را در کشور ما طبقه سرمایه دار به دست خواهند گرفت که در آینده این مسأله پاشنه آشیل نظام و انقلاب خواهد شد. از طرفی این اتفاق اعتبار مدارک دانشجویی و سطح علمی دانشگاه را پایین خواهد آورد.

وی همچنین گفت: پولی شدن از طرفی منجر به این خواهد شد که افراد بیشتر به سمت رشته هایی بروند که درآمدزا هستند. این ها به سرخوردگی نخبگان جامعه منجر خواهد شد. اگر نگاهی به دانشگاه های مطرح دنیا بیندازیم می بینیم که تقریباً همه آن ها از دولت مستقل اند و خودشان درآمدزایی می کنند و خود را اداره می کنند. ۸۰ درصد تأمین مالی دانشگاه های ما از طریق شهریه است و این نکته بدی است.

عملاً داریم نظام آموزشی‌مان را بر اساس سرمایه داری جلو می‌بریم.

صابر باغخانی پور ادامه داد: دانشگاه های دنیا ارتباط شان با صنعت حداکثری است. از طریق سفارش های پژوهشی ای که از صنعت و شرکت های دانش بنیان می گیرند و درآمد هنگفتی برای دانشگاه هایشان دارد. در ایران صنعت مستقیم به سراغ استاد می رود. در حالی که در دنیا این اجازه را به استاد نمی دهند. همچنین ثبت سفارش از دولت نیز در سایر کشورها صورت می گیرد. وقف و خیریات هم در دانشگاه های دنیا مرسوم است. وقف در این راستا حرکت زیبایی است.

وی افزود: از طرفی خود دانشگاه هم می تواند به سمت سرمایه گذاری برود که این مسأله را نیز می بینیم که در دنیا از طریق شرکت های دانش بنیان یا شرکت هایی ذیل خود دانشگاه صورت می گیرد. دانشگاه تهران بالای ۱۰۰۰ میلیارد تومان ردیف بودجه دارد که هزینه بسیار بالایی است. جا دارد بررسی کنیم این هزینه بالا نسبت به خروجی دانشگاه چقدر است. در کشور ما علاوه بر این مشکلات مالی، مسایل سیاسی نیز مهم است. مثلاً به محض عوض شدن دولت ها روسای دانشگاه ها و سایر مسئولین دانشگاه ها تغییر می کنند.

صابر باغخانی پور عنوان کرد: ما قانون خصوصی سازی مان را درست انجام نداده ایم. در کشور ما گاهی اوقات خصوصی سازی در اصل اختصاصی سازی است. مثلاً در راه اندازی بانک های خصوصی در ایران این را می بینیم و موجب می شود که افرادی که می توانند بانک تأسیس کنند و حداکثر سود را ببرند و می بینیم که مراجع تقلید نیز نسبت به این مسأله که نظام بانکی ما ربوی است مدام معترض هستند.

وی در انتها گفت: در کشور ما ۵۴ درصد دانشگاه هایمان دولتی هستند. باید بررسی کنیم که چه دانشگاه های دولتی ما چه غیردولتی، استقلال دارند یا خیر. دانشگاه آزاد ما هم دانشگاهی مستقل به معنای واقعی کلمه نیست. اما اگر بتوانیم یک دانشگاه مان را نام ببریم که توانسته ارتباطش با صنعت را به وجود بیاورد دانشگاه آزاد است. با این حال نمی توانیم بگوییم دانشگاه آزاد ما مستقل است و از دولت ها خط نمی گیرد. ۴۶ درصد دانشجویان ما در حال حاضر علوم انسانی هستند. در صورتی که آیا واقعاً نیاز جامعه ما به علوم انسانی تا این حد است؟ بگذریم از این که این علوم انسانی که در دانشگاه هایمان تدریس می کنیم کاملاً غربی است و متناسب با نیازهای فرهنگ ما نیست.

مهرداد پولادی سپس گفت: پروژه پولی شدن دانشگاه در ادامه تکمیل یک پازل بود که ما از آغاز دوره های شبانه این را داشته ایم. متأسفانه بحث سنوات یک خط کشی برای دانشجویان گذاشت که موجب شد یک دانشجو دیگر حقوق ابتدایی خود را نداشته باشد که البته بعداً تبصره هایی برای این موضوع قرار داده شد. قانونی که در این زمینه تصویب می کنیم باید توجه کنیم که عادلانه باشد.

دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران ادامه داد: ما در اجرای ایده هایی که از غرب گرفته ایم کجا بوده که درست عمل کرده باشیم؟ ما متأسفانه امروز ۱۳ درصد آموزش عالی مان رایگان است. یعنی ۱۳ درصدی که باید کشور را به خودکفایی برساند. در قانون پنجم توسعه درباره پردیس های بین الملل اجازه هایی داده شد. ما یک چیزهایی را از غرب می گیریم و بخشی از آن را سعی می کنیم اجرا کنیم. این قانون سال ۸۹ تصویب شد. خوب است تشکل ها پیگیری کنند تا قانونی که توسط افراد گذاشته می شود دنبال شود. پیگیری کنیم که چه کسانی به این قانون رأی داده اند.

وی اضافه کرد: یکی از دغدغه های اصلی تشکل ما استقلال دانشگاه است. استقلال فکری، استقلال در پذیرش دانشجو و عضو هیئت علمی و … . امروز ۸۷ درصد آموزش عالی کشور ما پولی است. این یعنی باید عمده دانشگاه های ما مستقل باشند اما نیستند. چون استقلال فقط مالی نباید معنا شود. در پاسخ به این سوال که دانشگاه آزاد آیا توانسته با منطق سود نیازهای ابتدایی را پاسخ دهد باید بگوییم خیر. در برخی دانشگاه های آزاد دیده ایم که حتی یک بوفه مناسب هم ندارند.

امروز ۸۷ درصد آموزش عالی کشور ما پولی است. این یعنی باید عمده دانشگاه‌های ما مستقل باشند اما نیستند.

مهرداد پولادی سپس گفت: در این دانشگاه فعالیت فرهنگی و سیاسی میانگین پایینی دارد و دانشگاهی مدرک گراست. به جامعه مدرک گرا توانسته پاسخ دهد اما همان منطق سود را هم در خود رعایت نکرده است. ما نمی توانیم خود را با یک جامعه غربی که دارای دانشگاه خصوصی است مقایسه کنیم. چون ما در جامعه ای با آرمان های اسلامی زندگی می کنیم. باید به نظارت عمومی بر نهادها بازگردیم. از برخی دانشجویان می شنیدم که می گفتند در دانشگاه مان امکان تأسیس شورای صنفی نداریم.

وی در انتها عنوان کرد: سیاست گذار در آموزش عالی ما کیست؟ نیاز بر نظارت عمومی بر دانشگاه آزاد داریم. تشکل ها در حال حاضر این توان را ندارند. نباید به دنبال تجاری سازی و بنگاه داری در دانشگاه باشیم و به دانشگاه این نگاه را نباید داشت. باید بساط تجاری سازی برچیده شود و ما در مقابل آن ایستاده ایم. ای کاش ساختمان های دانشگاه به شرکت های دانش بنیان و پارک های علمی اجاره داده شود و نه مسایل دیگر.

فیلم کامل نشست را اینجا ببینید.

گزارش تصویری نشست را اینجا ببینید.

صوت کامل نشست در پیام‌رسان‌های کانون اندیشه جوان ? ? ?

تلگرام: t.me/Canoon_org

بله: ble.im/join/MjE1MTIzNj

سروش: Sapp.ir/Canoon_org

ایتا: Eitaa.ir/Canoon_org