رحمانی پور به چالش های پیش روی مد و صنعت پرداخت و گفت: یکی از این چالش ها بحث آموزش و پژوهش بوده چراکه نظام آموزشی ما مرتبط با صنعت نیست.
از سلسله نشست‌های مرتبط با سیاست فرهنگ، نشست «نسبت دولت با صنعت مد و لباس» با حضور دکتر ریحانه رحمانی پور مدیر گروه زنان و خانواده مرکز پژوهش مجلس شورای اسلامی، به همت کانون اندیشه جوان در صفحه اینستاگرام کانون اندیشه جوان برگزار شد.
وی در ابتدا با اشاره به اینکه آیا دولت می تواند نسبت به دخالت در صنعت مد و لباس و پوشش بی‌تفاوت باشد یا خیر، گفت: دولت آیا می‌تواند در صنعت مد و پوشاک ورود پیدا کند باید تک تک مؤلفه ها و شاخصه هایی همچون تعریف مد و منظور از صنعت چیست را بشناسیم و بدانیم صنعت مد که یک شاخه آن پوشاک است در گفتمان ارزشی ما چه معنایی دارد تا بدانیم دولت تا جه اندازه می تواند در این صنعت دخالت داشته باشد.
رحمانی پور از مد به عنوان یک سبک عادتی که رواج دارد و یا اینکه مد یک نیروی خفته در جامعه است که در تولیدات و کالاهای فرهنگی عینیت پیدا می کند، گفت: وقتی ما این تعریف را از مد می کنیم، گره نزدیکی با عرفی شدن دارد یعنی مد آن چیزی است که عموم جامعه آن را می پذیرد.
مدیر گروه زنان و خانواده مرکز پژوهش مجلس صنعت مد و لباس را بیانگر فرهنگ دانست و اظهار داشت: فرهنگ هر جامعه برخواسته از هویت آن است.
وی به چرخش صنعت مد و پوشاک اشاره کرد و گفت: در پوشش یک ایده خلق می شود به چرخه تولید، توزیع و انتشار ورود پیدا می کند؛ تبلیغات نیز در این حوزه به شدت تاثیر گذار است و مصرف آخرین گام در این چرخه به شمار می رود.
رحمانی در زمینه چالش‌هایی که در صنعت مد در ایران وجود دارد، اظهارداشت: اولین چالش بحث آموزش و پژوهش است، نظام آموزشی ما مرتبط با این صنعت نیست که بتواند نیازهای جامعه را کشف کند و به درستی به صنعت انتقال دهد حتی پژوهش های بومی نیز نداریم.
ضرورت بومی سازی صنعت
مدیر گروه زنان و خانواده مرکز پژوهش مجلس بومی سازی صنعت را مهم خواند و گفت: ما مدعی هستیم که به واسطه تفاوت های بومی فرهنگی و دینی باید بتوانیم خلاقانه صنعت مد را داشته باشیم اما در ابتدای امر زمانی که پژوهش و دانشی نداریم در نقطه ورود به چرخه با خلا مواجه می شود.
وی به چالش های موجود در پروسه طراحی اشاره کرد و افزود: یکی از بزرگ ترین چالش ها الگوبرداری است، به دلیل اینکه می خواهیم پروسه تولید به سودآوری برسد از کپی برداری استفاده می کنیم و بحث طراحی از نطفه خفه می شود و مبانی نظری نیز در بحث طراحی نداریم و آموزش هایی که در حوزه انجام می شود وارداتی است. طراحان مبتنی بر نیاز جامعه طراحی را جلو نمی برند و بر اساس علاقه شخصی خود طراحی می کند از دیگر چالش های پیش رو است.
وی ادامه داد: وقتی که وارد پروسه تولید می شیوم به تولید انبوه می رسد، نقش دولت پر رنگ تر می شود، تولید و بحث غلبه رویکرد سود محور که در کوتاه مدت به سود برسیم ریسک پذیری را کاهش می دهد واینکه ما به طراحی های نوین و بومی روی بیاویم را کاهش می دهد و تولیدکنندگان دغدغه فرهنگی ندارند و اهمیتی به مد بومی نمی دهند و در این زمینه نیز دچار خلل می شویم.
مدیر گروه زنان و خانواده مرکز پژوهش مجلس ادامه داد: ایران صنعت نساجی قوی داشته اما به دلایلی دچار رکود شده و احیا نشده است و نیروی انسانی متخصص نیز در این حوزه نداریم. رسانه های ما پس از این همه سال که از انقلاب می گذرد و با همه اهمیتی که موضوع عفاف وحجاب دارد، با همه تاکیدات و مصوباتی که در این موضوع وجود دارد، با توجه به اینکه بیشترین مصوبه های فرهنگی مرتبط با موضوع حجاب و پوشش است، ولی همچنان معرف و الگوده پوشش بومی ما نیست.
رسانه داخلی در تبلیغ و برندسازی می تواند نقش آفرینی کند
رحمانی پور با اشاره به اینکه ارتباط نزدیکی بین مد و ماهواره وجود دارد، خاطرنشان کرد: مدهایی که در جامعه رواج پیدا می کند از یک رسانه گرفته می شود، اگررسانه داخلی قدرتی را پیدا می کرد که به این عرصه ورود پیدا کند می‌توانست صنعت مد را فعال و به برند سازی کمک نماید.
وی با بیان اینکه سیاست های دولت چه اندازه به این چرخه کمک می کند، گفت: صنعت پوشاک به دولت وابسته دارد و بخش خصوصی تاثیری در این چرخه ندارد و سیاست ها با تغییر دولت ها تغییر می کند و اراده ای برای تغییر اوضاع وجود ندارد.
مدیر گروه زنان و خانواده مرکز پژوهش مجلس سیاست های اتخاذی دولت را از دیگر چالش ها در صنعت پوشاک عنوان کرد و گفت: قوانین در حوزه حجاب و پوشش از ابتدای انقلاب که تفکیک شده و روندی را طی کرده و به بحث قانون و مرجع در حوزه لباس رسیده است، در سال ۵۹ اجباری بودن بحث حجاب در مجامع عمومی مطرح می شود و در سال ۶۲ و ۶۹ قوانین سختگیر تر می شود.
وی یادآور شد: همچنان در حوزه پوشاک پوشش زنان به برند نرسیده ایم، در ارائه الگوی پوششی باید بتوانیم صاحب سبک بشویم.
رحمانی پور خاطرنشان کرد: طراحان حمایت شدند، مجوز گرفتند و طرح هایشان در طرح شیما مطرح شد و طبق آمار درسال ۹۲ تا سال ۹۹ با تغییر دولت یازدهم و دوازدهم صدور مجوز شیما ۴۸ هزار و ۱۳۲ مجوز بوده است، آمار بالایی است و اما اینکه این مجوزها چه اندازه چقدر پیگیری شده و توانسته تبدیل به مد شود و بر جامعه تأثیر گذاشته است، مهم است. مجوز شیما به معنای شبکه سازی مد و لباس است، به نوعی مالکیت معنوی سبک طرح ها و شیوه ها است.
وی تصریح کرد: یکی از چالش هایی که چرخه صنعت و مد با آن روبرو است، این است که دولت ها نتوانسته اند به بحث چادر که به عنوان کالای حجاب و فرهنگ‌ساز می‌شناسیم ورود پیدا کنند.
اولویت بندی در حوزه حجاب صورت نگرفته است
وی ادامه داد: دستگاهی در جمهوری اسلامی وجود ندارد که در حوزه پوشش مأموریت و تکلیف داشته باشد. بین همه ماموریت هایی که در این زمینه برای دستگاه ها و نهادها مشخص شده است، آنچه اجرا می شود مواد سلبی است، یکی از مشکلات اساسی ما در حوزه حجاب و عفاف این است که اولویت بندی نکرده ایم، دولتی که می خواهد قانون سلبی را انجام دهد آیا قبل از آن بازار را تأمین کرده است و فرد آنچه را می خواهد می تواند راحت و ارزان تهیه کند.
مدیر گروه زنان و خانواده مرکز پژوهش مجلس به بحث آگاهی سازی در حوزه حجاب اشاره کرد و اظهارداشت: محور مصوبه ۸۴ آگاهی سازی است، وقتی پژوهش های ملی را در سال ۹۸ بررسی می کنیم، آمار بالایی ضرورت حجاب را قبول دارند، می توان گفت که بالای ۹۰ درصد جامعه پیامدهای بدحجابی را می دانند و نشان می دهد که آگاهی سازی در جامعه خوب اتفاق افتاده است.
برای حل مساله پوشش در جامعه از راه ترمیمی استفاده شود
وی ادامه داد: چالش اقدام و گریز سلبی وجود دارد که گریزی از آن وجود ندارد مسئله واقعی است نمی توان از آن فرار کرد و لازمه حل مساله پوشش در جامعه استفاده از راه ترمیمی است نه از روش های کیفیری؛ بنابراین باید تغییر رویکرد در مساله حجاب و عفاف رخ دهد.
مدیر گروه زنان و خانواده مرکز پژوهش مجلس در زمینه این بحث که دولت تا چه حدی می تواند در امر پوشش مداخله کند، گفت: دولت باید مداخله کند، زیرا حکومت جمهوری اسلامی حکومت فرهنگی است و پوشش یکی از نمادهای آن است.
مداخله دولت در بحث حجاب مبتنی بر ارزش ها باشد
رحمانی پور با بیان اینکه مداخله دولت در بحث حجاب باید مبتی بر ارزش ها باشد و همواره به مطالبه اجتماعی و نیاز جامعه توجه کند، گفت: ضرورت حجاب را مردم قبول دارند و آمارها نشان می دهد که ۸۰ درصد جامعه می گوید حجاب ضرورت دارد؛ مساله بر سر حدود حجاب است و این همان تلقی عرفی شدن از حجاب است که در هنجار جامعه اتفاق افتاده است و مد بر آن تاثیر گذاشته است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: اینکه ذائقه جامعه تغییر پیدا کرده است به علت این است که جمهوری اسلامی در بحث مد حضور نداشته است و خلا به وجود آمده است، الگوی وارداتی فشار اجتماعی ایجاد کرده و مطالبه اجتماعی را تغییر می دهد. مطالبه اجتماعی ما مبتنی بر نیاز سنجی نیست نگرش جامعه حجاب را ضرورت مطرح می کند اما حدود حجاب متفاوت است. بنابراین ما باید الگوی ایرانی اسلامی را تبلیغ کنیم و قانون سازی کنیم، نوع مداخله جمهوری اسلامی نشان می دهد که ما نتوانستیم حدود حجاب را بر اساس ضرورت حجاب مبتنی کنیم.
پاسخ