چهارهمین نشست از سلسله نشست های گفت وگوهای تشکلهای دانشجویی، با عنوان «گام دوم؛ سبک زندگی ایرانی اسلامی» روز پنجشنبه ۱۷ بهمن با حضور لیلا زارعی، دبیر فرهنگی جامعه اسلامی دانشجویان و نائمه علی نژاد، دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه تربیت مدرس برگزار شد.
نائمه علی نژاد در ابتدای نشست به تبیین مهمترین آسیب در زمینه سبک زندگی ایرانی اسلامی پرداخت و اظهار کرد: در خصوص سبک زندگی و رفتار، قاعدتا بعد از انقلاب با پررنگ شدن نقش دین و مذهب در نهاد خانواده به سبکی از زندگی ایرانی اسلامی رسیدیم که شاید بنیان‌هایش قبل از انقلاب هم در جامعه ما وجود داشته است؛ البته نه به خاطر حکومتی که داشتیم بلکه به خاطر سنت ها و باورها و آداب و رسوم ایرانی ها. ما در خصوص مذهب و سبک زندگی ایرانی اسلامی یک تاریخچه ای را با خود حمل کردیم و انقلاب اسلامی مولود شکوفایی این سبک بوده است.
وی افزود: در بحث آسیب شناسی من فکر می کنم مشکل ما بیشتر از همه به آموزش و نوع تربیت خانواده ها بر می گردد. سوالی که مطرح است این است که دولت و حکومت چه برنامه ای برای نهاد خانواده و استحکام نهاد خانواده دارد؟ امروزه متاسفانه با ضعف هایی روبرو هستیم و کم کاری هایی در این حوزه وجود دارد و به نظر من علت آن را باید در خود خانواده ها گشت؛ البته نمودهای بیرونی هم دارد.در عصر حاضر شما دیگر نمی توانید رسانه ها را کنترل کنید. آزادی اطلاعات یکی از مسائلی است که شما را با تنوع گزینش ها و انتخابها در مسئله سبک زندگی مواجه می کند. اینکه بتوانیم قدرت اقناع داشته باشیم و این شکاف نسلی را پر بکنیم خودش یک برنامه بلندمدت نیاز دارد. البته ابتدا باید این مسئله را به عنوان یک چالش به رسمیت شناخت تا بعد درباره آن گفت و گو صورت بگیرد.
لیلا زارعی، دبیر فرهنگی جامعه اسلامی دانشجویان در این زمینه اظهار کرد: سبک زندگی یعنی یک روشی را برای زندگیمان انخاب کنیم برای رسیدن به یک هدفی. یعنی هر فردی اول خودش یک هدفی در زندگی دارد و برای رسیدن به آن سبک زندگی دارد. یک جامعه هم برای رسیدن به تمدن اسلامی باید سبک زندگی خود را داشته باشد. حالا در خصوص مشکلاتی که در سبک زندگی وجود دارد باید ابتدا ببینیم هدف ما بعد از انقلاب چه بود؟ هدف ما رسیدن به تمدن اسلامی بود و الآن هم هست. برای رسیدن به این هدف باید چند پله اجرایی شود تا ما به هدفمان برسیم. اگر هر کدام از این پله ها در سبک زندگی خودشان ضعف داشته باشند ما در سبک زندگی کلی جامعه دچار مشکل خواهیم شد.
وی ادامه داد: اگر در خانواده، افراد درست تربیت نشوند، همچنین دولت هم شرایط را برای آموزش صحیح فراهم نکند ما نمی‌توانیم به تمدن اسلامی برسیم؛ یعنی سبک زندگی همه اقشار جامعه در این زمینه دخیل است و بر همین اساس دولت و کل جهان اسلام باید برای رسیدن به سبک زندگی ایرانی اسلامی تلاش کند. من یک مثال می زنم: شما یک هواپیمایی را در نظر بگیرید که سوخت آن همه فناوری هایی است که ما در این چهل سال به آن رسیدیم. یک بال این هواپیما را مردم و اقشار جامعه تشکیل می دهند، یک بال دیگرش را دولت. خلبان این هوایپما هم مقام معظم رهبری هستند. حالا برای رسیدن این هواپیما به مقصد، باید مسیری را طی کند و این مسیر همان سبک زندگی است. اگر هر کدام از بال های هواپیما مشکل داشته باشد این هواپیما نمی تواند به سمت هدفش حرکت کند.
در ادامه نشست، علی نژاد ضمن تاکید بر خلاهای موجود در زمینه طراحی سبک زندگی ایرانی اسلامی تصریح کرد: ما باید بیشترین اهمیت را نسبت به طراحی و تبیین سبک زندگی قائل شویم. چرا؟ شما با یک دهکده جهانی مواجه هستید، با سبک زندگیهای متفاوت و الگوهای متفاوت مواجهید و مردم باید انتخاب کنند. جامعه ای که سیال و پویاست و مدام با جذابیتهای جدید روبرو می شود در نهایت آن چیزی را جذب می کند که هم برایش تازگی داشته باشد و هم بتاند نیازهای ذهنی او را برآورده بکند. برداشت من این است که ما در بحث ارائه الگوی سبک زندگی ایرانی اسلامی با کمبود جذابیت مواجهیم، با بحران تازگی مواجهیم. در کنار فقدان خلاقیت، شناخت درستی هم از فضا نداریم. نگاه ما فقط نمی تواند معطوف به یک شهر خاص مثل پایتخت باشد. ایران کشوری متشکل از اقلیت های متفاوت و قومیتهای متفاوت است و باید به عنوان یک جامعه چندپاره و متشکل از اقوام و قومیتها به آن نگاه کرد که هر کدام از اینها سبک زندگی خودشان را دارند.
وی ادامه داد: آیا سبک زندگی ایرانی اسلامی توانسته یک الگویی ارائه دهد که متناسب و همخوان با الگوهای دیگر باشد؟ این الگو با الگوهای زیستی جامعه ما که از قبل از انقلاب وجود داشته است چقدر سازگار بوده است؟ به نظرم این مشکل به خلاهای تئوریک بر میگردد. در بحث تبلیغ و ترویج هم باز با مشکل عدم خلاقیت مواجهیم. ما هنوز خودمان نمیدانیم چه الگویی باید ارائه بدهیم و این امر به ضعف شناخت ما از جامعه بر میگردد و الا جامعه با متغیرهای متفاوتی مواجه است و گزینه های روی میزش زیاد است. اینکه چقدر ما توانستیم ایجابی عمل کنیم و چقدر توانستیم خودمان و گفتمان و سبک زندگی که از آن حمایت می کنیم را در رقابت با الگوهای دیگر پررنگ کنیم مسئله ای است که باید درباره آن تامل کرد.
وی تاکید کرد: به نظر من ما باید در طراحی این سبک ها چه در کلیات الگوسازی و چه در شناخت حوزه هایی که برای آن الگوها ارائه شود یک بازنگری داشته باشیم تا بتوانیم در رقابت با الگوهای جهانی به یک الگویی برسیم که قابل رقابت باشد و این نیاز دارد یک مقدار به عقب برگردیم و یکسری اصلاحات را انجام دهیم.
لیلا زارعی در همین زمینه اظهار کرد: من هم معتقدم که باید در مسئله سبک زندگی یک ایده ای ارائه کنیم که جامعه‌پسند باشد و همه بتوانند آن را اجرایی کنند. در زمینه ترویج هم ما در زمینه رسانه بسیار ضعیفیم. غربی ها در فیلمهایشان به خوبی سبک زندگی غربی را تبلیغ می کنند ولی ما نمی توانیم این کار را اجرایی کنیم. مقام معظم رهبری در دو خط آخر بیانیه گام دوم درباره سبک زندگی سخن گفته اند. به نظرم چکیده این بیانیه همان دو خط آخری است که درباره سبک زندگی است. اگر هر کسی نقش خودش را نسبت به این بیانیه بشناسد و سعی کند آن را به درستی اجرا کند، آن وقت ما به سبک زندگی اسلامی می رسیم. باید بر این نکته هم توجه داشت که تاکید رهبری هم در این بیانیه بیشتر روی جوانان بوده است.
علی نژاد در زمینه نقش تشکلهای دانشجویی در این زمینه گفت: درصد خیلی کمی از دانشجویان در دانشگاه فعالیت دانشجویی میکنند اما تجربه ثابت کرده است این درصد کم، چرخه متحرک فضا هستند و خیلی جاها میتوانند تاثیرگذاری کلانی در دانشگاه داشته باشند. این نشان میدهد تشکل ها یک پتانسیل و ظرفیت هستند؛ اما به نظر من خود تشکلها و فعالیت دانشجویی باید در درون خودشان یک بازنگری نسبت به این مسئله داشته باشند. اتفاقا جوانان هستند که الآن دارند به عنوان نسل سوم و نسل چهارم انقلاب زیست می کنند. شاید بیشترین نزدیکی را نسبت به نسل آینده اینها داشته باشند. این جوانان افرادی هستند که با الگوهای جدید آشنا هستند و در معرض انتخاب قرار گرفتند.
وی افزود: فعالین دانشجویی همواره به صورت کلی به نقد و بیان نظر پرداختند ولی در این مورد باید به صورت جزئی وارد شوند و مصداق به مصداق و حوزه به حوزه، بیشترین کاری که از دستشان بر می‌آید این است که هم‌اندیشی کنند و طراحی جدیدی از سبک زندگی ارائه بدهند که هم در بازخوانی گذشته باشد و هم نگاه به آینده داشته باشد. تشکلهای دانشجویی باید به عنوان اتاق فکری باشند که سبک زندگی ایرانی اسلامی را تبیین می کنند و آن را به جامعه ارائه می دهند. تشکلها در بحث تبلیغات هم خیلی تاثیر دارند؛ چون الگوی ترویجی در جامعه ما بیشترین تاثیرگذاری را دارد. تشکلها هم به عنوان حلقه اولیه این چرخه بیشترین سهم را دارند.
زارعی نیز در این زمینه یادآور شد: در جشن سی سالگی جامعه اسلامی، مقام معظم رهبری در پیامی که به جامعه اسلامی داشتند تاکید کردند بیشتر روی نیروسازی تمرکز کنید و روی مبانی کار کنید. در واقع ایشان یک نقشه راهی را به صورت کلی به تشکلها ارائه دادند. اگر بخواهیم نقش تشکل ها را در در این زمینه تبیین کنیم باید بگوییم هر کدام از تشکلها باید نیروسازی کنند و در سطح دانشگاه بتوانند نقش خودشان را به خوبی اجرا کنند. هر کدام از تشکلها باید در همان رشته و همان دانشگاهی که هستند با توجه به شرایط دانشگاه و با توجه به شرایط محیطی و امکاناتی که در اختیار دارند تا جایی که میتوانند به ایفای نقش خود در این زمینه بپردازند و بیشتر تمرکزشان را بر اساس توصیه حضرت آقا روی مبانی بگذارند.
پاسخ