ایمانجانی ضمن اشاره به نقش اثرگذار رسانه در انتقال پیام و آگاهی‌بخشی تصریح کرد: شما برای اینکه بتوانی از این ابزار استفاده کنی باید تکنیک‌ها و روش ها و مدل‌های رفتاری آن را بشناسی تا از آن بهره ببری.

به گزارش کانون اندیشه جوان، نشست «فضای مجازی و تاثیر آن بر انتخابات» با حضور محمدامین ایمانجانی، مدیرمسئول روزنامه فرهیختگان به همت کانون اندیشه جوان در صفحه اینستاگرام باشگاه اندیشه برگزار شد. خلاصه متن جلسه از نظر می‌گذرد؛

وی در ابتدا اظهار کرد: اگر ما ابتدا نحوه مواجهه مان با فضای مجازی را تعریف کنیم شاید راحتتر بتوانیم بحث را جلو ببریم. آن چیزی که مد نظر است این است که ما فضای مجازی را به مثابه فرصت نگاه کنیم یعنی نگاه تهدیدمحور را از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی را کنار  می گذاریم. ما باید به فضای مجازی به مثابه فرصت نگاه کنیم، فرصتی که انتقال پیام در آن صورت می گیرد. اصل، انتقال پیام است. اصل محتوایی است که قرار است منتقل شود. قدیم منبر و رسانه های مکتوب بوده است. الآن طریق اصلی و مرسومش فضای مجازی است. مثال فضای مجازی مثال چاقو است. شما از چاقو میتوانید برای امر خلاف استفاده کنید میتوانید در امر مثبت هم استفاده کنید. فضای مجازی یک جاده ای که میتواند شما را به مقصد برساند و هم میتوانید از آن مقصد دور کند. به هر حال فضای مجازی یک فرصت است.

وی ادامه داد: معمولا در فضای رسانه ای که اصلی ترین ماموریتش آگاهی بخشی و اطلاع رسانی است چند روش وجود دارد. شما یا باید طیف مخاطب را همراه سازی کنید یا باید جذب حداکثری داشته باشید یا طرف مقابل را منفعل کنید. در واقع ابزارهای هر زمان برای نتقال پیام متفاوت بوده است و الآن در فضای کنونی فضای مجازی ابزاری به روز و متفاوت است. فضای مجازی یک ابزار قوی است که میتوانید پیام را از طریق آن خیلی سریع به مخاطب برسانید، آن هم با یک مزیت تعاملی. الآن ضریب نفوذ فضای مجازی در ایران هفتاد درصد است. قبل از کرونا از میان طیف های مختلف افراد و سنین مختلف، عموما از نوجوان های سیزده چهارده ساله تا افراد چهل، پنجاه ساله در فضای مجازی فعال بودند. در دروان کرونا این فضا شکسته شد و الآن حتی کودکان هم در فضای مجازی کنشگری می کند، حتی افراد مسن هم به عنوان مخاطب فضای مجازی حساب می شوند.

وی افزود: شما برای اینکه بتوانی از این ابزار استفاده کنی باید تکنیک ها و روش ها و مدل های رفتاری آن را بشناسی. هر چه از این تکنیک ها و قواعد خوب استفاده کنی، به هنگام استفاده کنی، چون استفاده به هنگام حائز اهمیت است، هر چه از این ظرفیت به موقع استفاده کنی میتوانی از آن بهره لازم را ببری. الآن در اثر گسترش فضای مجازی یک تحول بزرگ در عرصه رسانه اتفاق افتاده است که شما نمی توانی به چشم تهدید به آن نگاه کنی و حتما باید به چشم فرصت نگاه کنی. الآن ما راحت می توانیم از این فضا استفاده کنیم و حداقل کمتر دچار سانسور شویم.

وی تصریح کرد: علاوه بر این، فضای مجازی یک تحول بزرگ در دسترسی فوری به محتوا ایجاد کرده است. در فضای انتخابات سه دوره گذشته اتفاقات سیاسی اینقدر سریع منتقل نمی شد. الآن به سرعت و به صورت آنلاین و کاملا تعاملی پیام منتقل می شود و شما همین الآن بازخورد یک خبر را می گیرید. در سال های گذشته شما باید بیست و چهار ساعت صبر می کردید تا بازخورد یک خبر را می دیدید ولی الآن به لحظه می توانید بازخوردگیری کنید و برای خودتان عملیات بعدی تعریف کنید. موضوع بعدی در بحث میزان تولید محتوا است. قبلا تقریبا افراد در حوزه اتفاقات سیاسی مصرف کننده بودند یعنی خودشان تولید محتوا نداشتند و یک ایده یا یک زاویه ای که ستادهای انتخاباتی درست می کردند را تبدیل به رفتار میدانی کف خیابانی می کردند الآن فضا عوض شده است و مردم خودشان تولیدکننده محتوا شدند. الآن مردم دارند تولید محتوا می کنند و ذائقه شان را به رخ کاندیداهای انتخاباتی می کشند.

جناب ایمانجانی ادامه داد: الآن خود مخاطب دارد پیام تولید می کند، سوژه تولید میکند، خودش توزیع می کند و بازخورد می گیرد و واکنش نشان میدهد یعنی خود مخاطب نگاه میکند که الآن باید چه چیزی را تولید کنم، چطوری بازخورد بگیرم. حتی خودش جامعه مخاطب را انتخاب میکند و با توجه به شبکه ای که دارد، محتوا را توزیع میکند و واکنش افراد خاص را دنبال میکند و بر اساس واکنش دوباره تولید محتوا می کند. فضای مجازی زمینی را تعریف کرده است که استفاده از این زمین هنرمندی می خواهد. از طرفی یک ابزاری است که توسعه آگاهی را زیاد کرده است.

اثرات مثبت و منفی فضای مجازی

وی یادآور شد: اگر من بخواهم یک دسته بندی کنم، شاید بتوانم بگویم ما در این فضا مدافع چه موضوعاتی هستیم و مخالف چه موضوعاتی هستیم تا از دل آن نکات مثبت و منفی فضای مجازی آشکار شود. در فضای مجازی اولین چیزی که برای یک نامزد سیاسی مهم است این است که موضع سیاسی خودش را به اطلاع دیگران برساند. قبلا ابزارهای مختلفی داشت و الآن ابزارش فضای مجازی است. من یک مثال بزنم. از سال ۱۹۴۷ که رژیم اسرائیل در منطقه ما تاسیس شد تا الآن که جنگ دوازده روزه اتفاق افتاد، در این اتفاق اخیر فضای مجازی طوری کنشگری کرد که دو تا تظاهرات چند هزار نفری در لندن و آمریکا شکل گرفت و اگر فضای مجازی نبود نمیشد مظلومیت فلسطین به جهانیان منتقل شود. مثال دیگر این است که تا الآن انتقال پیام انقلاب اسلامی توسط رسانه های بزرگ دنیا سانسور میشود ولی الآن نمیشود آن را سانسور کرد. اگر در فضای انتخابات هر حزب و جریان، تکنیک استفاده از فضای مجازی را خوب بلد باشد و از همه ظرفیتش استفاده کند، چون قالب های مختلفی دارد، اگر از همه ظرفیتش استفاده کند این امر مثبت است.

مدیر مسئول روزنامه فرهیختگان افزود: در مقابل ما مخالف چه چیزهایی هستیم؟ مخالف جعل منابع ناشناخته. مردم در این ده سال در فضای مجازی تمرینی داشتند و کسب و کار و آموزش و فرهنگشان در فضای مجازی بوده است. جاهای مختلف که مسئولیت داشتند سعی کردند آگاهی دهنده خوبی در این زمینه باشند، مردم هم در این زمینه تمرین کردند. مردم الآن میتوانند اخبار جعلی و اخبار صحیح را جدا کنند. این امر تمرین شده است. الآن تا در فضای سیاسی یک اتفاقی می افتد که کذب است کنشگران فضای مجازی می گویند فلان چیز جعلی بوده است. به هر حال در این بستر جعل اخبار هست. در کدام بستر رسانه ای غیر فضای مجازی این بداخلاقی نبوده است؟ هم در فضای مکتوب بوده است، هم در مواجهه نفر به نفر بوده است.

وی در پایان گفت: نکته بعد اینکه ما در فضای انتخابات مدافع تکثر و مواجهه مستقیم با سلایق مختلف هستیم. در واقع فضای مجازی افراد را مجبور میکند در مواجهه با هم کنشگری کنند. خود این کلاب هاوس افراد را مجبور میکند در مواجهه با نظر مختلف استدلال قوی بیاورند. شاید قبل از فضای مجازی یکی می خواست با نظر مخالف خودش مناظره کند باید فضا آماده میشود و در فضا یا دانشگاهی مناظره میکردند ولی الآن شما باید به‌لحظه جواب بدهید و جامعه مخاطب شروع کننده جریان شده است، در حالی که قبلا فقط ترویج دهنده بود ولی الآن شروع کنند جریان شده است؛ طوری که صدا و سیما مبدا پیام را که شبکه اجتماعی است یا کلاب هاوس است بازنشر می دهد. این نشان میدهد با استفاده از این پلتفرم ها ارتباط با سلایق مختلف راحت تر شده است.